काठमाडौं - ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ, भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात र सहरी विकास मन्त्री कुलमान घिसिङले मानिसको सामाजिक, वातावरण र आर्थिक पक्ष जोड्न नसक्दा एकीकृत बस्ती कार्यक्रम सफल हुन नसकेको बताएका छन् ।

विश्व बसोबास दिवसको अवसरमा सहरी विकास तथा भवन निर्माण विभाग र संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय मानव बसोबास कार्यक्रमले सोमबार राजधानीमा गरेको कार्यक्रममा भौगोलिक जोखिम परीक्षणमार्फत  सुरक्षित स्थान पहिचान गरेर बस्ती बसाउन नसक्दा हरेक वर्ष विपद्बाट ठूलो जनधनको क्षति हुने गरेको उल्लेख गरेका हुन् ।

‘देशका केही ठाउँमा एकीकृत बस्ती निर्माण गर्‍यौँ, त्यहाँका समुदायलाई सामाजिक, वातावरण र आर्थिक पक्षसँग जोड्न नसक्दा विकास गरिएका बस्ती खाली देखिए, ग्रामीण र सहरी क्षेत्रका अव्यवस्थित बस्तीलाई सुरक्षित एवम् व्यवस्थित बनाउनु अहिलेको सबैभन्दा ठूलो चुनौती हो ।’

मन्त्री घिसिङले भने, ‘मनसुनजन्य विपद्बाट बच्न पूर्व सूचना प्रवाह गर्दागर्दै पनि भौगोलिक रूपमा जोखिमयुक्त स्थानको म्यापिङ गरी सुरक्षित स्थानको पहिचान गरेर बस्ती स्थानान्तरण गर्न नसक्दा हरेक वर्ष ठूलो जनधनको क्षति हुने गरेको छ, अब भौगोलिक म्यापिङ गरी असुरक्षित बस्ती स्थानान्तरण गर्नु पर्ने देखिएको छ ।’

उहाँले सहर विकासको गुरुयोजना तयारी गरी कुनै एउटा सहर लाई नमुनाको रूपमा विकास गरी सोहीअनुसार पूर्वाधारका संरचना निर्माण गरिने र त्यसलाई अन्य सहर विकासमा पनि अनुसरण गर्न सकिने उल्लेख गरे ।

‘जग्गा खण्डीकरण गरी सहर विकास गरिने अभ्यास रहेको छ, अब यसलाई अन्त्य गर्न सहर विकासको एकीकृत गुरुयोजना तयार गरी अगाडि बढ्नु पर्नेछ’, घिसिङले भने । ‘नदी किनार सुन्दर नभईकन सहरी सौन्दर्य कायम हुन सक्दैन, त्यसैले काठमाडौं उपत्यकाका नदी कोरिडोर किनारमा रहेका बस्तीको व्यवस्थापन आवश्यक छ ।’

उनले सडक, बिजुली,टेलिफोन, खानेपानी लगायतका पूर्वाधार ग्रामीण क्षेत्रमा पुगेको तर त्यहाँ बस्ती भने घट्दै गएको बताए ।यसैबिच उनले  आफूले सम्हालेका मन्त्रालय र त्यो मातहतका निकायमा हुने भ्रष्टाचार, अनियमितता र ढिलासुस्ती शून्य सहशीलताको नीति लिएर सोही बमोजिम संलग्नलाई कारबाही गरिने बताए ।

सहरी विकास तथा भवन निर्माण विभाग निर्माण विभागले गरेको कार्यक्रममा मन्त्री घिसिङले गलत काम गर्ने कर्मचारीप्रति निर्ममताकासाथ प्रस्तुत हुने चेतावनी दिए । उनले ठूला सहर विकास गर्नु पर्ने काममा केन्द्रित हुने सहरी विकास मन्त्रालय आफ्नो कार्यक्षेत्रभन्दा बाहिर गएर टुक्रे योजनामा लागेको बताए ।